PERGELLER
Birbirine mafsalla bağlanmış iki koldan oluşan, daire ve yayların çizimlerinde, ölçü taşıma ve eşit bölüntüler işaretleme işlemlerinde kullanılan çizim takımlarıdır. Metal veya plastikten yapılıp üzerleri krom veya nikel ile kaplanır. Sabit ve eklemli ayaklar, çevirme kolu, uç takma aparatı ve iğne kısımlarından oluşur. Ayrıca tirlin, kalem adaptörü ve uzatma ayağı takılabilir. Kullanımı sırasında iğne ve uç kısmının kâğıt düzlemine dik konumda olmasına dikkat edilmelidir.
Pergel Takımı
———————————————————————————————————————————
Takma Ayaklı Pergel: Ayaklarından biri sabit, diğeri hareketlidir. Sabit ayağın ucunda iğneli uç bulunur. Hareketli ayağa tirlin, ikinci bir iğne ve kurşun kalem ucu takılabilir. Büyük çaplı yay ve daire çizimleri için uzatma ayağı da takılabilir.
Takma Ayaklı Pergel
———————————————————————————————————————————
Nokta Pergeli: Çok küçük çaplı daire ve yayların çiziminde kullanılır. Bir ayağı sabittir. Diğer ayağı ise sabit ayağın etrafında dönmekte ve aşağı yukarı hareket etmektedir. Sap kısmı sabit ayağa bağlıdır. Hareketli ayağa ise iğne takılıdır.
Nokta Pergelleri
Ayarlı Pergel: İki ayağı arasında bulunan ve ayakları birbirine bağlayan vida sayesinde ölçü ayarı yapılır. Hassas çizimlerde tercih edilir. Dijital olanları da vardır.
Ayarlı ve dijital ayarlı pergeller
Bölme Pergeli: Küçük cisimlerin ölçülmesinde, ölçülerin taşınmasında ve uzunluklarının tespitinde kullanılır. Her iki ayağın ucunda da iğneli sivri uç bulunur.
Bölme Pergeli
Baston Pergeli:50 cm çapa kadar daire ve yayların çiziminde kullanılır. Bölme işlemleri yaparken iki ucuna da iğne takılır.
Baston Pergeli
Pergel Kullanırken Dikkat Edilecek Hususlar
– Hassas çizimler için iğne ucu ile kalem ucu aynı boyda ve birbirine paralel olmalıdır. İğneli kısmın boyu kağıda batınca biraz kısalacağından kalem ucu biraz kısa bağlanmalıdır.
– Pergel ayakları kâğıda dik tutularak kullanılmalıdır. Fazla açıldığında biraz katlanmalıdır.
– Çizim sırasında kâğıdın altındaki zeminin sert olmasına dikkat edilmelidir.