TÜRKİYE’NİN 2023 HEDEFLERİ VE MESLEKİ EĞİTİM
- Dünyanın ilk 10 büyük ekonomisine girmek.
- 500 milyar dolarlık ihracat yapmak.
- Kişi başına düşen milli geliri 20.000 doların üzerine çıkarmak.
- İhracatta ileri ve yüksek teknolojili ürünlerin payını % 20’nin üzerine çıkarmak.
- İşsizlik yüzde 5’e indirilecek.
- İş ve meslek danışmanı sayısı 4 bine çıkartmak.
- Ar-Ge’de dünyada 1. ligine girmek
- Bilgi ve teknoloji ihraç edilecek.
- Savunmada dışa bağımlılığı azaltmak.
- …
Hedefleri okuyunca umutlanmamak, sevinmemek ve heyecanlanmamak ne mümkün. Olmaz ulaşılamaz demek bilime ve azme aykırı. Hayalleri olanların hedefleri vardır. Hedefleri gerçekleştirmek için üretmemiz gereklidir. Üretim ise mesleki bilgi ve becerilerle yapılır. Unutulan, kimsesiz bir üvey evlat var. Mesleki eğitim….
Artık üvey evladın sevilmeye, sırtının okşanmasına ve şefkate ihtiyacı var. Ülkemizin geleceği olan mesleki eğitim artık gündemimize girmeli. Uzun bir süre gündemimizi meşgul etmeli.
Mesleki eğitim alan öğrenciler genel olarak alt veya orta gelir grubuna sahip olan ailelerin çocukları. Veliler seslerini duyuramıyorlar. Düz lisede eğitim alan öğrenciler genel olarak orta ve üst gelir grubuna sahip olan ailelerin çocukları. Dolayısı ile çocukları düz lisede okuyan ailelerin sesi daha gür çıkmakta. Bütün eğitim plan ve programları onlara göre yapılmakta. Mesleki eğitim arka planlarda.
Çok başarılı öğrenciler düz liselere, maalesef başarılı ve başarısız öğrenciler Meslek lisesine gitsin anlayışı var. Düz liseye giden öğrenci üniversiteyi kazanamadığı zaman meslek öğrenme şansı çok az. Meslek lisesi mezunları üniversiteyi kazanamasa bile ellerinde mesleği olduğu için iş bulup çalışmaları kolay oluyor. Düz lise mezunlarının işi zor. Düz lise için harcanan onca para ve emek heba olmaktadır.
Mesleki Eğitimde ikilem var. Endüstri Meslek Liselerinden mezun olan öğrencilerle Mesleki Eğitim Merkezlerinde yetişen ve mezun olmuş öğrencileri kıyaslama yaptığımızda ilginç bir sonuç ortaya çıkıyor. Mesleki Eğitim Merkezinden (çıraklık Eğitim Merkezi) kalfalık ve ustalık belgesi alanlar Meslek Lisesi mezunlarına göre daha becerikli. Fakat Meslek Lisesi Mezunları kadar teorik bilgiye sahip değiller. Çırak dükkanda sürekli uygulama yapıyor. Sonuçta daha becerikli oluyor. Meslek Lisesinde uygulama az olduğundan beceride az oluyor. Teorik bilgi ile uygulamanın ayarını tutturabilirsek iyi bir sonuç elde edebiliriz.
Artık okul mantığından kurtulmak gerekir. Sadece tek bölümü olan veya teşvik edilerek fabrika içerisinde okullar açılmalı. Eğer okullar fabrika içinde açılırsa öğrenci ve öğretmen de üretim ve piyasanın içinde olacak. Öğretmen kendini sürekli yenileyecek ve öğrencide güncel bilgi ve beceri ile donatılacaktır. Bakanlığın da bu alanda yatırım yapmasına gerek kalmayacak.
Mesleki eğitim teşvik edilmesi gerektiğini savunuyorum. Fakat ilginç de bir durum söz konusu meslek öğrenmek için Mesleki Eğitim Merkezlerine gelmek isteyen ortaokulu bitirememiş 100.000 civarında insan var. Mevzuat gereği bu çocuklar ortaokulu bitiremedikleri için Mesleki Eğitim Merkezlerine çırak öğrenci olarak devam edemiyorlar. Bunun önü açılırsa öğrenci sayısı artabilir.
Kalfalık ve sonrasında ustalık belgesi sahip olmanın o kadar karmaşık bir yapısı var ki o da ayrı bir konu. İş yapacak ve iş yeri açacakların önü bürokrasi azaltılarak açılabilir.
2023 hedefleri için mesleki eğitimi teşvik etmeliyiz. Bunlar neler olabilir.
- Toplu taşıma ücretsiz verilebilir.
- Ücretsiz öğlen yemeği.
- Ayda bir harçlık
- Öğrenci ebeveynlerinin maaşlarında kesilen vergi dilimi düşürülebilir,
- İş yeri açacaklara hibe sermaye
- …
2023 hedeflerine ulaşmak ancak mesleki eğitimdeki sorunları çözerek ulaşabiliriz.Ortak akılla, istişare, liyakat sahibi, ufku geniş ve farklı pencerelerden bakabilen insanlarla olabilir. Bu kimsesi olmayan kimsenin kimsesi kim olacak.